Op avontuur door het wijnetiket

Op avontuur door het wijnetiket

Als je er oog voor hebt, leest een wijnetiket als een spannend boek.
Raak je, op de speurtocht door het woud van regelgeving, bij de hoofdbenamingen al gehuld in mysteriën, een duik in het struikgewas der kleine lettertjes maakt de verwarring compleet. De nauwelijks waarneembare muizenlettertjes roepen alleen maar nieuwe vragen op. En zo raakt de naar kennis dorstende wijnliefhebber steeds verder verstrikt in een moeras van raadselachtige lettercombinaties en geheimzinnige codes.

Hoe zit dat nu?

Een wijnproducent wil graag een flacon met allure; een toverfles met een uitstraling die ongeacht de inhoud, bij de consument tot een onbedwingbare koopreflex leidt. De gestrekte arm, de greep uit het schap en het vleien van de fles in het winkelkarretje. Daar zijn een aantal etiket-tactieken voor.

Namen van bekende wijnstreken boezemen vertrouwen in: Bordeaux, Bourgogne, Meursault, Chablis, etc.
Ook kwalificaties als Grand Cru, Premier Cru of Cru classé, maken een wijn meer waard. De consument ziet zijn aanstaande maaltijdbegeleider namelijk ongaarne afkomstig uit een cave coopérative; hij wenst een Château of op z'n minst een Domaine.
Rept een etiket van een van bovenstaande termen, dan schiet de prijs al snel door het 5 euro-plafond. Is er sprake van meerdere van dit soort predikaten, trek dan de goldcard maar: onder de 3 tientjes gaan we het niet redden.
Begrijpelijk dus dat een wijnboer, in zijn maag met 30.000 liter misoogst met de smaak van kuilgras, zijn flessen graag zou voorzien met een goud-op-snee-etiket met een titel als: 'Château de l'Herbe du Trou', 'Premier Grand Cru Classé de Bordeaux'.
De wetgever heeft dit evenwel voorzien en een aantal wijntermen tot beschermde soort verklaard.

Aangevuurd door ons succes bij vigneron Jean Brecq, wilden we nog wel wat meer van die lekkere Loirewijn naar onze privéchai exporteren, dus togen wij welgemoed naar de Auchan in Saint-Nicolas-de-Bourgueil.
In deze warm kloppende schoot van de lokale wijnindustrie zouden de schappen door moeten buigen onder vele soorten Loire-juwelen. Dat viel tegen, maar uit het beperkte aanbod wisten wij een bescheiden assortiment proefflessen samen te stellen. Ter beoordeling van de P/K-verhouding noteerden we de prijzen op de achteretiketten. Daags later deden we de thuistest.

In een supermarkt wordt het niet op prijs gesteld als je een fles ontkurkt en jezelf ter keuring een glas wijn inschenkt. We moeten derhalve de inhoud beoordelen op de vorm. Is dat bij mensen al niet eenvoudig, bij een fles wijn is dat nóg lastiger. Allez, attaque...

Hoe beoordeel ik een gesloten fles wijn

De capsules zijn in de Loire-streek vaak identiek. Komen die flessen wijn ondanks de verschillende etiketten dan uit dezelfde fabriek?
Nee. Dit is een kwestie van economisch inkopen door de wijnboer. Deze voorgedrukte capsules zijn de goedkoopste.
Merkherkenning wordt door deze uniformiteit ernstig bemoeilijkt.

De Fleur de Lys. Een algemener symbool bestaat bijna niet. Behalve in Frankrijk, tref je het aan in blazoenen van Spanje tot Bosnië tot Almere. In de heraldiek staat het voor zuiverheid en maagdelijkheid. Deze eigenschappen proefden wij niet terug in de geteste wijnen. Ook dit zegt dus niets over de kwaliteit van de wijn.

Bourgueil, Domaine du Cèdre, 2007, €5,75.

Deze wijn moet van een heus Domaine komen, want als hij uit een fabriek of een cave coopérative komt, mag er geen domaine of château op staan. Dat is dus alvast een goed teken. Zegt niets over de kwaliteit, want je hebt domaines waar met hart en ziel aan een goeie wijn gewerkt wordt, maar ook domaines waar ze er een zootje van maken.
Cèdre wil zeggen dat er een ceder in buurt staat. Of stond, want op het plaatje van het domaine is hij niet afgebeeld. Die afbeelding hoeft overigens niet van het bewuste domaine te zijn. Juridisch mag dat elk plaatje zijn van elk willekeurig fantasiegebouw.

Jaartal 2007 moet kloppen, maar het is wettelijk toegestaan om de oude oogst te vermengen met 15 procent van de nieuwe oogst.

Appellation Bourgueil Contrôlée betekent dat een overkoepelende wijnorganisatie heeft gecontroleerd dat de wijn in deze fles daadwerkelijk uit het stadje Bourgueil komt.
Niettemin ligt het domein waar deze wijn vandaan komt in een ander dorp, zoals later uit het etiket zal blijken. Hoogst verwarrend. De appellation-term zegt dus alleen iets over de kwaliteit, in de zin dat de wijn niet uit Algerije komt of uit Moldavië.

Val de Loire. Onbeschermde term. Iedereen zou dat op z'n fles kunnen zetten, maar waarom zou je. Het zegt niet meer dan: Loirevallei, niet echt een kwaliteitsaanduiding dus.

Mis en bouteille par betekent dat de wijn op het domaine gebotteld is. Slechts weinige wijnboeren hebben een eigen bottelinglijn. Meestal wordt er een mobiele bottelfabriek gebeld. Die komt voorrijden met een volledig uitgeruste bottelvrachtwagen. Hij sluit slangen aan op de vaten van de wijnboer, zuigt ze leeg en bottelt in een of twee dagen de hele oogst.

Mis en bouteille par (gebotteld door:) EARL Balif, Eric, viticulteur en adres. De firma (earl) van de wijnboer die de botteling heeft laten doen.

Verwarrend, want Eric en zijn wijn blijken dus niet uit Bourgueil te komen, zoals de appellation contrôlée garandeert, maar uit het dorpje Restigné.
Het rijtje ingestanste cijfertjes vormt een code waarmee bottelaar, botteldatum en andere bottelinfo getraceerd kan worden.

Onze tweede Bourgueil is genaamd Les Gadelières (€ 4,75). Geen domaine dus. Maar wat dan wel? Toch staat onderaan het etiket: 'Mis en bouteille à la propriété' - gebotteld op het het landgoed, het eigendom - maar welk landgoed?
Maar wat nu!? Onderaan staat dezelfde Eric Balif!
Deze wijn-zonder-domein kan overal vandaan komen. Dat kan de lokale cave coopérative zijn, maar ook een in de versukkeling geraakte buurman. Het enige dat vast staat is dat Eric deze wijn in een fles heeft laten stoppen.

De kurk. Dat zegt wél iets over de kwaliteit. Evenals de capsules is ook dit een eenheidsmodel en ook nog 'ns van plastic. De kwalificatie Prestige lijkt op z'n zachtst gezegd twijfelachtig en wat Tradition met plastic kurken te maken heeft? Bij opensnijding verspreidt de kurk een gemene chemische geur die doet denken aan rioolontstopper.

En de wijn zelf?

Mwôah. Geen hoogvliegers. Domaine du Cêdre was gesloten en tannineus met weinig fruit en een stugge, bittere afslurp. Les Gadelières smaakte nóg onaangenamer en zou een uitstekend middel zijn om hardnekkige verfresten te verwijderen.

Conclusie: onze Nederlandse supermarkten doen het zo slecht nog niet. Bij Appie kun je redelijk blind iets uit het schap trekken; echte meuk zul je er niet snel treffen. Dat is bij deze Auchan in Saint-Nicolas-de-Bourgueil wel even anders. Wijn koop je dus het beste rechtstreeks bij de boer. Daar kun je vooraf een glaasje proeven, een praatje maken en rustig kiezen welke jaargang je in je achterbak wilt.

Cliquez ici om terug te gaan naar Slurp! 13.