als de Slurp! niet goed wordt weergegeven, klik dan hier
"Eerst Napels zien, dan sterven"
Allô, allô, Buongiorno!
In deze nieuwe aflevering van Gort over de Grens reizen we door de regio Campania.
In de hoofdstad Napels onderzoeken we de basis van de Italiaanse samenleving: La Famiglia, en gaan we op zoek naar de oorsprong van de andere steunpilaar van Italië, de pizza.
Met Maria, oermoeder en enige vrouwelijke visser van een sprookjesachtig mooi eilandje, varen we in een blauw geverfd vissersbootje de zee op om de dagelijkse portie vis te vangen.
Tot slot proeven we rode wijn van witte druiven met een afdronk van spinnen.
De Italiaanse samenleving is nog altijd gebaseerd op het dienst-en-wederdienst-principe uit de tijd van de Romeinen. Dat zoiets niet vlekkeloos verloopt is begrijpelijk. Maar de Italianen hebben zich erbij neergelegd dat het leven wreed is en de wereld slecht. 'Siamo in Italia' (we zijn nu eenmaal in Italië). Daar worden schouderophalend grappen over gemaakt.
In die vijandige en onbetrouwbare wereld bestaat er maar één instituut waarop zij te allen tijde kunnen rekenen: La Famiglia. Die biedt veiligheid, voeding en onvoorwaardelijke trouw. Binnen hun familie bewaren en bewaken de Italianen hun tradities en idealen.
La Famiglia betekent 'het gezin', maar in Italië is het meer dan dat. Het staat ook voor een groep mensen die door wederzijdse belangen met elkaar zijn verbonden. Er wordt wel gezegd: Italië wordt niet geregeerd door de staat, maar door de families.
We lopen een dagje stage bij een familiefotograaf (in Italië een specialistisch beroep).
In een dorpje in de heuvels boven Napels maken we een heuse Napolitaanse bruiloft mee.
Napels
Terug naar Napels, waar een beetje Napolitaan 's zondags zijn kind uitlaat per mini-BMW (let op remote control in hand van vader). Maar in de stad die je gezien moet hebben voordat je kunt sterven, wacht auto's vaak een droevig lot.
In de nauwe Napolitaanse steegjes is geen ruimte om op zaterdag met de Kärcher om je bolide heen te dreutelen. Autowassen gaat hier dus vanaf het balkon.
Omdat, hetzij door culinair gebruik, hetzij in een temperamentvolle discussie, de messen in Napels snel bot raken, komt de messenslijper per Vespa aan huis.
Tegen lunchtijd gaat de famile erop uit voor de lunch. In de stad waar de pizza is uitgevonden, is de keuze eenduidig.
Bij Ristorante Da Michele konden we niet filmen, maar wel pizza eten. Deze populaire pizzeria blinkt uit door het niet hebben van een wijnkaart. Hier drink je Italiaans bier: Nastro Azzurro.
De Pizza-lunch gebruik je in een ristorante. Of gewoon buiten op de trappen achter de via del Martiri.
Febbre del sabato sera, Saturdaynight fever. Uitgaan doe je als jochie per brommer.
Dat kan, want in Italië mag je vanaf je veertiende vol gas de stad onveilig maken.
Hoezeer ook onder de indruk van de levenslust van deze eeuwenoude stad, we moeten verder.
De wijnboeren-Fiat blijkt gelukkig nog in ongeschonden staat, en in het bezit van alle vier haar wielen.
We koersen zuidwaarts.
Procida
We laten de herrie, de stank en het lawaai van de stad achter ons en reizen naar Procida. Een klein eiland voor de kust van Napels dat daar in alle rust schaamteloos mooi ligt te wezen.
Ik heb een afspraak met Maria. Een vissersvrouw met armen als hammen, dijen als brugpijlers, een ijzeren wil en een hart van goud. 's Ochtends om zes uur ga ik met haar en haar zoon Cesare mee de zee op.
We beginnen de dag met de vangst van een trits inktvissen met opmerkelijke kleefkracht.
Even later wipt Cesare een wat minder vriendelijk zeebewoner de boot in. Een murene; een grote, geelgevlekte, vleesetende zeepaling wiens tactiek het is zich te verschansen in een rotsspleet en te wachten tot er een onoplettende vis passeert. Dan schiet hij te voorschijn en scheurt zijn prooi met zijn naaldscherpe tanden in stukken.
Om te zorgen dat die niet meer loskomt, schuift hij het tweede stel kaken dat zich achter in zijn keel bevindt, naar voren en verzwelgt de onfortuinlijke passant.
Maar met Maria aan je zijde hoef je voor in de boot rondspartelende zeegriezels niet te vrezen. Ze heeft daar een eenvoudig doch krachtig antwoord op.
Cliquez ici en kijk hoe Ilja een Freek Vonkje doet (Cliquez op de foto hieronder)
Als het filmpje hapert of onscherp is, cliquez ici
Aan het einde van de ochtend keren we met een rijke vangst terug in het haventje. 'Lui porta fortuna!' roept Maria als we de wal naderen. 'Hij brengt geluk, die snorremans.'
's Avonds schaart tutti la famiglia zich rond de tafel voor hun huisje aan de haven. We doen ons tegoed aan Maria's pasta di polpo en salade met gegrilde tonino. Ben ik in il Paradiso? Ja, ik ben in il Paradiso.
Partire e un po' morire, afscheid nemen is een beetje sterven.
Maar daar staat tegenover dat ik Maria mag kussen. En ach, dat na mijn gestoethaspel met de vis, de netten integraal opnieuw geboet moeten worden, wordt me grootmoedig vergeven.
Ja, nee, echt: het is te mooi. Bloeiende bloemen, citroenen, een fiat, een Vespa, hoe Italiaans wil je het hebben. Maar hier op Procida is dit doodnormaal; dit is gewoon het tuintje bij het huisje van Marco, de wijnboer.
Maar wát voor een wijnboer! Marco is zo'n aandoenlijk lieve man, ik zou hem het liefst in m'n rugzak willen stoppen om mee naar huis te nemen.
We komen op het goede moment, in Marco's wijngaard worden juist de druiven geplukt; Levante, een druivensoort uniek voor dit mini-eilandje.
Van deze witte Levante-druiven maakt Marco rode wijn. Die bovendien een lichte afdronk heeft van spinnen. Hoe hij dat doet, zie je vrijdag 19 mei bij Avrotros op NPO2.
Alvast Hartelijk Salute!
De route
Uitzenddata
Teruglezen en terugkijken
Alle uitzendingen van Gort over de Grens zijn na afloop terug te kijken via Uitzending Gemist. De bijbehorende SlurpSpecials kan je ook teruglezen. Cliquez hieronder.
Over Barolo; de oudste vrouw Emma Morano; Gianfranco, de tuinman die de cipres van de Boromeos in leven heeft gehouden; de geheimen van de ultieme cappuccino in Turijn, truffeljagen in Monchiero en truffelpasta eten bij Marco.
Teruglezen? Cliquez ici voor de SlurpSpecial afl 1.
Terugkijken? Cliquez ici voor Gort over de Grens afl 1.
Op zoek naar het eeuwige leven: ik drink Vin Santo in Montepulciano; wordt gezegend in Rome, ga daar naar de schervenberg en duik in het dolce vita-archief van een echte paparazo; en ontsluier het geheim van een dorp van honderdjarigen.
Teruglezen? Cliquez ici voor de SlurpSpecial afl 3.
Terugkijken? Cliquez ici voor Gort over de Grens afl 3.
